BIM – Η εξέλιξη του CAD
Το BIM είναι μία μεθοδολογία σχεδιασμού, κατασκευής, συντήρησης και επισκευής κτιριακών χώρων και εγκαταστάσεων. Τι είναι και πώς εξελίσσει το CAD (Computer Aided Design)?
Το πρόβλημα- 2D CAD
Η συνεννόηση ανάμεσα στους διάφορους εμπλεκόμενους σε ένα έργο (ιδιοκτήτη του έργου, αρχιτέκτονα του έργου, μηχανικούς, προμηθευτές, τεχνίτες) έμοιαζε, και μοιάζει συνήθως, με ένα «χαλασμένο τηλέφωνο». Είναι δυνατό, άλλα πράγματα να επιθυμεί ο πελάτης για το έργο του, άλλα να καταλαβαίνει ο αρχιτέκτονας και άλλα να κατασκευάζονται στο εργοτάξιο. Αυτή η πολυπλοκότητα μάλιστα, αυξάνεται όσο αυξάνεται το μέγεθος του έργου, αφού αυξάνεται και ο πληθυσμός των ατόμων που θα εμπλακούν στο έργο. Το τελικό παραδοτέο ενός τεχνικού έργου μπορεί να παρεκκλίνει από τις απαιτήσεις του πελάτη.
Οι ποσότητες των υλικών που τελικά θα χρησιμοποιηθούν στο εργοτάξιο με αυτές που έχουν προϋπολογιστεί, και καλείται να πληρώσει ο πελάτης, μπορεί να έχουν αρκετή απόκλιση επομένως. Στην περίπτωση μάλιστα των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων (ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις, υδραυλικές εγκαταστάσεις, εγκατάστάσεις κλιματισμού), οι αεραγωγοί, οι σωληνώσεις, οι ηλεκτρολογικές σχάρες είναι ακόμα πιο δύσκολο να υπολογιστούν οι ποσότητες των χρησιμοποιούμενων υλικών σε ένα δισδιάστατο σχέδιο CAD.
Τα δισδιάστατα σχέδια CAD ίσως να μη φανερώσουν προβλήματα και συγκρούσεις (clashes) μεταξύ των οντοτήτων ενός έργου ή άλλα προβλήματα, πριν τα σχέδια φτάσουν στο εργοτάξιο. Στο εργοτάξιο ο συντονισμός (coordination) αυτών των οντοτήτων θα απαιτούσε πρόσθετο χρόνο και ως εκ τούτου, δαπάνη μεγαλύτερων ποσών.
Σύμφωνα με μία έκθεση που δόθηκε στη δημοσιότητα, στο Ηνωμένο Βασίλειο το 2014 (UK Industry Performance Report):
- Μόνο 45% των τεχνικών έργων ολοκληρώθηκε πριν ή κατά την ημερομηνία, που όριζε το χρονοδιάγραμμα του έργου
- Μόνο 52% των έργων, κόστους κάτω από 1 εκατομμύριο λίρες Αγγλίας, ολοκληρώθηκε πριν ή κατά την ημερομηνία, που όριζε το χρονοδιάγραμμα του έργου
- Μόνο 52% του σχεδιασμού (design) ενός τεχνικού έργου ολοκληρώθηκε πριν ή κατά την ημερομηνία, που όριζε το χρονοδιάγραμμα του έργου
Η λύση- BIM
Έγινε κατανοητό, ήδη από τη δεκαετία του 1990, πως θα έπρεπε να καθοριστούν διαδικασίες σε επίπεδο έργου, για την καλύτερη συνεννόηση μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών. Η λύση δόθηκε με την εφαρμογή μίας νέας μεθοδολογίας, του Building Information Modelling (BIM).
Η ιδεά ήταν η τρισδιάστατη απεικόνιση του έργου σε ένα τρισδιάστατο μοντέλο. Στο μοντέλο BIM, αναπαριστώνται όλες οι οντότητες ενός έργου:
- Στατικές οντότητες BIM: θεμέλια (foundation), πλάκες (slabs), κολώνες (columns), δοκάρια (beams)
- Αρχιτεκτονικές οντοτήτες BIM: τελειώματα σε δάπεδα (floor finishes), τοίχους (wall finishes), γυψοσανίδες και ακουστικά ταβάνια (ceilings)
- Ηλεκτρομηχανολογικές οντοτήτες BIM:
- αεραγωγοί (hvac ducts),
- σωληνώσεις (piping),
- ηλεκτρολογικές σχάρες (cable trays, cable ladders),
- ηλεκτρολογικοί πίνακες (distribution boards, switchboards)
Επίσης, αποθηκεύονται σε βάση δεδομένων όλα τα στοιχεία των οντοτήτων, όπως είναι οι διαστάσεις του (μήκος, πλάτος, ύψος), ή το υλικό κατασκευής του
Η τρισδιάστατη απεικόνιση του έργου σε μοντέλο BIM, μπορεί να κατευθύνει όλες τις εργασίες σε ένα τεχνικό έργο:
- μελέτη
- κατασκευή
- συντήρηση
- επισκευή
Μάλιστα, αν το μοντέλο BIM προηγηθεί της κατασκευής, επιτυγχάνεται:
- καλύτερη αντίληψη του έργου από όλους τους εμπλεκόμενους
- οπτικός εντοπισμός προβλημάτων, πριν αυτά φτάσουν στο εργοτάξιο
- καλύτερος συντονισμός μεταξύ των οντοτήτων (BIM coordination), μέσω της επίλυσης των συγκρούσεων (clashes) μεταξύ τους
- καλύτερος υπολογισμός ποσοτήτων (Quantification), και την έγκαιρη παραγγελία τους (procurement)
- καλύτερος χρονοπρογραμματισμό του έργου (Scheduling) και καλύτερη αλληλουχία εργασιών
- καλύτερη εποπτεία- παρακολούθηση του έργου
Σχετικά άρθρα: Υπόδειγμα μελέτης κλιματισμού με BIM
Η εφαρμογή της λύσης BIM
Το BIM θεωρείται ένα τεχνικοοικονομικό σύστημα (sociotechnical system), καθώς επέτρεψε την καλύτερη συνεννόηση των διάφορων ομάδων σε ένα τεχνικό έργο.
Το BΙΜ κατορθώνει να ελαχιστοποιεί την αβεβαιότητα που υπάρχει σε ένα τεχνικό έργο, να βελτιώνει την ασφάλεια αλλά και να επιλύει προβλήματα πριν αυτά φτάσουν στην κατασκευή- εργοτάξιο. Αυτό έχει οδηγήσει στην καθιέρωσή του σε χώρες όπως:
- Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
- Καναδάς
- Ηνωμένο Βασίλειο
- Γερμανία
- Ελβετία
- Κατάρ
- Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις χωρών έχει νομοθετηθεί η εφαρμογή του, για έργα μεγαλύτερα από κάποιο προϋπολογισμό.
Η νομοθεσία στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθιστά υποχρεωτική τη χρήση BIM στα έργα:
- Κτιρίων με περισσότερους από 20 ορόφους
- Κτιρίων και εγκαταστάσεων με συνολική επιφάνεια πάνω από 200 χιλιάδες τετραγωνικά πόδια (περίπου 18580 τετραγωνικά μέτρα)
- Κτιρίων ειδικού σκοπού, όπως είναι τα νοσοκομεία και τα πανεπιστήμια
- Τα κυβερνητικά έργα
Στην Ελλάδα, η υιοθέτηση της νέας τεχνολογίας ΒΙΜ είναι ακόμα σε εμβρυικό στάδιο. Όμως, ευελπιστούμε πως θα γίνουν κατανοητά τα πλεονεκτήματά του, και τελικά η χρήση του θα είναι στα επίπεδα δημοφιλίας που βρίσκεται στις υπόλοιπες χώρες. Για αυτό το σκοπό, παρέχουμε υπηρεσίες BIM για ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις και για όλους τους χώρους. Από τον πιο μικρό μέχρι τον πιο μεγάλο οικιακό ή επαγγελματικό χώρο, αλλά και αρθρογραφούμε στο αντικείμενο.
Ο Μιχαήλ Δουλουμπέκης είναι Μηχανολόγος Μηχανικός Ε.Μ.Π. και Engineering Manager, και του έχει απονεμηθεί ο τίτλος του Chartered Building Services Engineer (CEng MCIBSE) από το Institution of Engineering and Technology (UK). Έχοντας αποκτήσει γνώση και εμπειρία από μερικά από τα πιο μνημειώδη έργα σε περιοχές όπως το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα , στοχεύει τώρα να μεταφέρει τις τελευταίες τεχνολογίες στον κλάδο των κτιριακών υπηρεσιών, στη Ελλάδα.
Είναι ειδικός στη μελέτη, και κατασκευή επαγγελματικών και βιομηχανικών συστημάτων Κλιματισμού, Υδραυλικών, Ηλεκτρολογικών και Πυροσβεστικών συστημάτων με τη χρήση BIM.